W świątyniach dużych miast i maleńkich wsi, w Polsce, Europie jak i w dalekiej Australii, na naszych świątecznych stołach, na świątecznych pocztówkach, na choinkach…maleńkie lub naturalnych rozmiarów, kolorowe – lub kamienne, drewniane, ręcznie robione, malowane… Szopki Bożonarodzeniowe to nieodłączny element najpiękniejszych Świąt w kalendarzu. Skąd się wziął ich zwyczaj i jak przywędrowały do Polski?
Korzenie tej pięknej tradycji sięgają dawnych czasów. Pierwszy żłóbek stworzony na pamiątkę narodzin Jezusa powstał w betlejemskiej grocie już w IV wieku. Bardzo ważną rolę w tradycji budowania szopek odegrał św. Franciszek z Asyżu (1181-1226), włoski duchowny katolicki, średniowieczny mistyk i stygmatyk, założyciel zakonu żebraczego. 24 grudnia 1223 zorganizował on we włoskiej wiosce Greccio, w wysoko położonej grocie skalnej, pierwszą na świecie żywą szopkę bożonarodzeniową. Przedstawiała ona wnętrze stajenki betlejemskiej w naturalnej skali, wraz z wszystkimi osobami i żywymi zwierzętami. Grotę wypełniono sianem, na którym złożono wyrzeźbioną w drewnie figurkę Dzieciątka W postacie Świętej Rodziny wcielili się mieszkańcy Greccio. Odegrali oni na żywo scenę narodzenia. Franciszek pragnął w ten sposób przybliżyć prostym ludziom tajemnicę zbawienia.
Od tego momentu zwyczaj stawiania żłóbka z figurką dzieciątka leżącego na sianie, w otoczeniu Marii, Józefa i zwierząt, rozprzestrzenił się w całej chrześcijańskiej Europie, a wkrótce też i poza jej granicami, propagowany zwłaszcza przez zakony dominikanów i franciszkanów. Z czasem dodawano też inne postaci. Pierwsza szopka na ziemiach polskich, za sprawą Elżbiety Węgierskiej, siostry króla Kazimierza Wielkiego, powstała już w XIII wieku. W romańskim kościele św. Andrzeja w Krakowie możemy do dzisiaj oglądać oryginalne figury z tej inscenizacji, które zachowały się w bardzo dobrym stanie.
Dzięki staraniom, pracy i zaangażowaniu mieszkańców naszej gminy przepiękne szopki bożonarodzeniowe oglądać możemy także w kościołach i kaplicach znajdujących się na terenie naszej gminy. Zapraszamy Państwa do obejrzenia pięknej galerii ich zdjęć.
Wyjątkowe miejsce we włoskiej tradycji zajmują szopki neapolitańskie. Budowano je w kościołach, począwszy od XV wieku. Przedstawiały nie tylko Świętą Rodzinę, ale także obywateli miasta – rzemieślników, mieszczan. Sceny sytuowano na tle architektury lub okolicznego krajobrazu.
Również w Polsce mamy coś wyjątkowego – szopki krakowskie. Pierwsze powstały w połowie XIX stulecia. Przedstawiają zabytkowe budowle Krakowa. Tworzyli je w owych czasach pracownicy budowlani zamieszkujący przedmieścia, a cierpiący na brak zleceń poza sezonem. Od 1937 roku, z przerwą na czas okupacji, odbywają się coroczne konkursy na najpiękniejszą krakowską szopkę. Ekspozycję konkursowych kolorowych dzieł można obejrzeć obok pomnika Adama Mickiewicza na krakowskim Rynku.
Projekty współfinansowane
ze środków Unii Europejskiej
Zintegrowane Inwestycje Terytorialne
Kieleckiego Obszaru Funkcjonalnego
